Öncelikle, C++ programlama dilinin gelişimine kısaca bir göz atalım. Daha sonra, bir C++ programının temel yapısını oluşturan elemanları, en basit program yapısından itibaren basamak basamak ilerleyerek incelemeye çalışacağız.
C++ Programlama Dilinin gelişimi
Brian Kernighan ve Dennis Ritchie tarafından geliştirilen ve 2000 yılında, ANSI (American National Standart Institute) tarafından yeniden uyarlanan ANSI ISO/IEC 9899:1990 standardı “C99” ile en son standart şeklini alan “C Programlama Dili” günümüzde halen yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bjarne Stroustrup 1983 ile 1985 yılları arasında, C diline eklemeler yaparak ve Simula dilinin nesneye yönelik özelliklerini kullanarak geliştirdiği C++ diline ilk olarak “Sınıflarla C” adını verdi. 1983 yılında dilin ismi C++ olarak değiştirildi.
C programlama dili dünyada en yaygın olarak kullanılan dil olmasına rağmen, büyük çaplı ve karmaşık yapıya sahip programların daha kolay organize edilmesi ve geliştirilmesi için, C++ dili ile birlikte gelen Nesneye Dayalı Programlama (Object Oriented Programming) yöntemi programcıların büyük çaplı programlarla daha düzenli ve esnek çalışmasına olanak sağladı.
C++ icat edildiğinden bu yana eklemeler ve değişiklikler yoluyla değişikliğe uğramıştır. İlk değişiklik 1985 yılında, ikincisi ise 1990 yılında oldu. Üçüncü düzenleme ile, ANSI (Amerikan Ulusal Standartları Enstitüsü) ve ISO (Uluslararası Standartlar Organizasyonu) standardizasyon komitesinin ortaklaşa çalışması ile 1994 yılında Bjarne Stroustrup’un belirlediği esaslara bir takım özellikler ekleyerek bir taslak oluşturuldu. Daha sonra, Alexander Stepanov tarafından oluşturulan Standard Template Library (STL)’nin eklenmesiyle birlikte 1998 yılında C++ programlama dili ANSI/ISO Standardının ilk sürümü onaylandı. 2003 yılında yapılan bir değişiklikten sonra, eklenen yeni özelliklerle, C++ programlama dilinin C++11 standardı 2011 yılında, C++14 standardı 2014 yılında ve C++17 standardı 2017 yılında yayınlandı.
Neden C++ Programlama Dili
Dünyanın en popüler programlama dillerinden biri olan C++, işletim sistemleri, Grafik Kullanıcı Arayüzleri, gömülü sistem ve oyun yazılımlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
C dilinin özelliklerine ek olarak, belirli verilerin bu verilerle ilgili kodlarla ilişkilendirilmesi temel prensibine bağlı olan Nesneye Yönelik Programlama (NYP - Object Oriented Programming) prensibine uygun olarak çalışabilmektedir. Nesneye yönelik programlamada, verilere işlem yapacak kodların metod adı verilen fonksiyonlar içinde yazılması ve verilerle birlikte tek bir yapı içinde tanımlanması ve tüm işlem yetkilerinin bu yapı içinde belirlenmesi sağlanmaktadır.
C++ programlama dili ile, prosedürel ve nesneye yönelik programlama yapılabilmektedir. Donanım kaynaklarına ve sistem fonksiyonlarına doğrudan erişim sağlamakta, kütüphanelerin oluşturulmasını ve C, C++ ve diğer dillerde yazılmış olan kütüphanelerin kullanımını kolyalaştırmakta, herhangi bir özel donanım veya sistem platformundan bağımsız olarak çalışmaktadır.
Farklı platformlar arasında taşınabilir olduğundan, birden çok platforma uyarlanabilen uygulamalar geliştirilebilir.
Çok yaygın bir kullanıcı kitlesine, dolayısıyla desteğe sahiptir. Ücretsiz olarak sunulan derleyicileri ve geliştirme ortamlarını rahatlıkla elde edebilirsiniz.
Derleyici (Compiler) ve yorumlayıcı (Interpreter) programlama dilleri
Pratik uygulamalara geçmeden önce, son olarak derleyici ve yorumlayıcı programlama dilleri arasındaki farkı kısaca gözden geçirelim.
Bazı programlama dillerinde yazılan programlar (kaynak kodları) birazdan anlatılacak olan derleme ve bağlama (link) işlemleri sonrasında makina kodları (ikili sayı sistem kodu) na çevrilir ve .exe uzantılı bir dosya elde edilir. Elde edilen bu dosya hangi bilgisayarda olursa olsun ek bir program yükleme gereksinimi olmadan çalıştırılabilir. C++, derleyici programlama dilleri olarak adlandırılan bu grubun içinde yer almaktadır.
Diğer grup ise yorumlayıcı programlama dilleri olarak adlandırılmaktadır. Bu dillerde yazılan programların çalışabilmeleri için kaynak kodlarının bir yorumlayıcı tarafından yorumlanması gerektiğinden, programın çalışacağı her bilgisayara ayrıca yorumlayıcı bir program yüklenmelidir. Yorumlayıcı programın kaynak kodunu satır satır makine koduna çevirerek çalıştırır. Java programlama dili bu gruba örnek olarak gösterilebilir.
Derleyici programı bir kez derlendikten sonra makina kodlarına çevrildiğinden, yorumlayıcı program ise her çalıştığında yorumlanması gerektiğinden, derleyici program daha hızlı çalışır.