Alore
Alore, kullanımı kolay ve hızlı bir dil olup, genel amaçlı bir programlama dilidir. Bu makalede, Alore programlama dilinin temel yapılarını, fonksiyonları, döngüleri ve değişkenleri anlamak için detaylı bir bakış sunacağız. Ayrıca, Alore kodunu nasıl yazacağınızı ve çalıştıracağınızı adım adım açıklayacağız.
Alora ile nasıl kod yazılacağına başlamadan önce bu kodları nasıl çalıştırabileceğimize bakalım.
Yazdığınız kodu .alo uzantılı şekilde kaydettikten sonra herhangi bir kod yazma programına kaydedin. Eğer Alore, PATH’inizde bulunuyorsa:
$ alore hello.alo
şeklinde.
Eğer yoksa, windows komut istemine
C:Work>Alorealore birsey.alo
(birsey yerine sizin kaydettiğiniz kod adını yazmalısınız) yazarak kodunuzu çalıştırabilirsiniz.
Kullanıcıdan bilgi almak için Read Line’dan gelen “readLn” ve “WriteLn” fonksiyonları kullanılır. Yazının devamındaki bilgileri de göz önünde bulundurarak anlayacağınız bir kod dizini örneği yapalım:
1
2
3
4
5
6
7
8
var reply
while True
reply = ReadLn()
if reply == 'yes' or reply == 'no'
break
end
WriteLn('Type "yes" or "no".')
end
Fonksiyonlar, belirli bir işlevi yerine getiren kod bloklarıdır. “Def” fonksiyonları, “var” değişkenleri(variables’dan gelir) tanımlamak için kullanılır.
1
2
3
4
5
6
def Main()
def hello()
print("hello, world!")
end
hello()
end
Bu kod diziniyle ekrana hello world yazdırmış olduk. Kodumuzu inceleyelim:
“Main()” ifadesi, bir programın başlangıcında otomatik olarak çağrılan başlangıç noktasını belirtir. Programın yürütmesi, main fonksiyonu içindeki kodla başlar. Bu nedenle ilk satırda def Main() yazdık. Kodda dikkat çeken nokta fonksiyonları tanımladıktan sonra iki nokta olmaması. Bu dil bir Python benzeri olsa da kullanımı kolaylaştırma amacıyla bu tarz değişiklikleri mevcut.
Değişkenleri tanımlamadan önce değişken isimlerinin harf(a-z, A-Z), sayı(0-9) ve alt tire içerebildiğini ancak sayı ile başlayamadığını belirtmekte fayda var. Ayrıca Alore’da değişkenler türsüzdür(integer/string gibi türler) - yalnızca değerlerin (veya nesnelerin) türleri vardır. Genellikle, global kapsama sahip fonksiyonlar ve diğer tanımlamalar (örneğin, Main) büyük harfle başlar. Yerel değişkenler (örneğin local, two, first ve second) ise küçük harfle başlar.
1
2
3
4
5
def Main()
var local
var two = 'two'
-- 2 değişken tanımlandı.
end
Şimdi bu kod satırlarını teker teker inceleyelim. Yukarıda bahsettiğimiz gibi Alore programlarında başa Main fonksiyonu tanımlanır. İlk değişkenimiz olan “local”ın değeri atanmamış. Bunu Python’daki boş değişkenlerle bağdaştırabiliriz. Ancak Alore dilinde var olduğunu belirtmek için başa kısaca “var” yazılır. Diğer değişkenimiz olan two’ta ise “two” değeri atanmış. - - ile başlayan satır ise bir yorum satırı. Bu satır koda dahil edilmez ancak kodunuzu daha iyi anlamanız gibi amaçlarla koda eklenebilir. Kodumuz son parçası olan “end” ise main fonksiyonu içinde tanımlanan işlemlerin sona erdiğini belirtmek için kullanıldı. Bu ifade, bir fonksiyon, döngü veya başka bir kontrol yapısı gibi belirli bir bloğun sona erdiğini gösterir.
Döngüler, belirli bir işlemi tekrarlamak için kullanılır. Alore dilindeki for döngüsüne bakalım:
1
2
3
4
5
def Main()
for i in 0 to 5
Print(i)
end
Pythonla ilişki kuracak olursak Python’daki range fonksiyonu yerine
ilk sayı to son sayı + 1 mantığının kullanıldığını görebiliriz. Ayrıca değişken tanımlamadan sonra kullanılmadığı gibi for döngüsünün ilk satırından sonra da iki nokta(:) kullanılmamış. Bu kod dizinlerinin çıktısı:
1
2
3
4
5
0
1
2
3
4
olacaktır. Yani 2. sırada yazılan sayı çıktıya dahil olmaz. Şimdiyse bu for döngüsüne çıktı olarak eşdeğer ancak boolean ifadesiyle kontrolünü sağlayabileceğimiz while döngüsüne bakalım:
1
2
3
4
5
6
7
8
def Main()
var i = 0
while i < 5
Print(i)
i += 1
end
Bu kodda i adında bir değişken belirleyip 0’a eşitledik. Alt satırında ise i değişkeni 5’ten küçük olduğu sürece sürecek olan bir while döngüsü başlattık. Her döngüde sayının değeri 1 arttı ve 5’e eşitlendiğinde döngüden çıktı.
Alore dilinde matematiksel işlemleri nasıl uygulayabileceğimize bakalım:
| Operatörler | Tanım | Örnek |
| mod | kalan | 7 mod 3 == 1 |
| ** | üs | 2**2 == 4 |
| == | eşitlik | 5 == 5 |
| != | eşitsizlik | ‘cat’ != ‘CAT’ |
| < <= >= > | karşılaştırma | 2.3 < 3 |
| and or not | boolean operatörleri | a >= 2 and b < 5 |
| + | toplama | 5 + 3 == 8 |
| - | çıkarma | 6 - 3 == 3 |
| * | çarpma | 6 * 3 == 18 |
| / | bölme | 6 / 3 == 2 |
Matematiksel işlemlerin kodda kullanımlarına bakalım:
1
2
var i = 1
i += 1 --2 olarak çıkar
i = 1 +1 şeklinde uzunca yazmak yerine += diyerek kodu kısaltmış olduk
Aynı kısaltmayı diğer matematiksel işlemler için de kullanabiliriz:
1
2
3
4
5
6
7
var x = 6
x -= 2* -- 4*
x *= 3* -- 12*
x **= 2* -- 144 (12 * 12)*
i = 2 + 3 * 4* -- 2 + 12 == 14*
i = (2 + 3) * 4* -- 5 * 4 == 20*
3 / 2* -- 1.5*
- Alore dilinde de python’da olduğu gibi matematiksel işlemler işlem önceliğine göre yapılır.
Bu matematiksel ifadelerin yalnız rakamlarla kullanılmak zorunda olmadıklarını ifade etmek de fayda var. Örneğin == ifadesi değerleri stringe eşitlemek için kullanılabilir:
‘foo’ + ‘bar’ == ‘foobar’
3 * ‘a’ == ‘aaa’
İf Koşulunun Alore’daki kullanımına bakalım.
1
2
3
4
5
6
7
if i < 5
Print('i less than 5')
elif i > 10
Print('i greater than 10')
else
Print('i between 5 and 10')
end
Bu koddan önce i’nin değerinin belirtildiğini varsayarsak bilgisayar önce i’nin 5’ten küçük olma durumunu kontrol edecektir. Eğer küçükse i less than 5’i ekrana yazdıracak, değilse elif ifadesiyle devam edecektir.
Tabii ki elif ve else ifadeleri isteğe bağlı ve elif birden fazla kullanılabilir. Ayrıca if, elif ve else koşul kalıplarından sonra iki nokta(:) kullanılmadığı ve else’den sonra bir karşılaştırma durumu olmadığının farkında olmalısınız.